De herziening van beeldkwaliteitstrategie voor het Schiedamse deel van de Spaanse Polder vordert gestaag. Het overleg tussen ondernemers en de gemeente Schiedam verloopt constructief. Een van de strijdpunten is het parkeerbeleid. Hoe zorg je er voor dat je bedrijventerrein er aantrekkelijker uit gaat zien en dat er tegelijkertijd voor iedereen voldoende parkeer gelegenheid is? Gratis parkeergelegenheid als het even kan. Gemeente en ondernemers zoeken een oplossing. In het Schiedamse deel van de Spaanse Polder hebben ondernemers last van ‘oneigenlijke’ parkeerders. Dat zijn automobilisten die elders moeten zijn maar hun voertuig parkeren voor de deur van de bedrijven. ‘Voornamelijk forensen die op het nabijgelegen station de trein of bus naar hun eindbestemming pakken en personeel van het scholencomplex aan de Parallelweg’, legt Rob Christiaanse uit. Hij is projecleider bij de gemeente Schiedam. ‘We hebben onderzocht dat zij ongeveer dertig procent van de beschikbare parkeerplekken innemen. Ze kunnen voor twe euro veertig per dag in de P&R-gelegenheid op het station hun auto stallen, maar ja, als het even verderop gratis kan, doen ze dat. Deze oneigenlijke parkeerders willen we weren uit het gebied.’ Regulering Tegelijkertijd is een herziene beeldkwaliteitstrategie voor het gebied in de maak. Daarin staan maatregelen die het bedrijventerrein aantrekkelijker moeten maken voor gevestigde bedrijven, bezoekers en nieuwe investeerders. De rommelige openbare ruimte met plaatselijk caotisch parkeren is een ernstig knelpunt bij de herstructurering van het gebied. Het huidige aantal parkeerplaatsen neemt als gevolg van de kwaliteitsslag in de openbare ruimte af van de huidige 914 naar 777. Verder denkt de gemeente aan regulering. Geen maatregelen die het verstigingsklimaat verbeteren, zo lijkt het. ‘Maar dat is slechts schijn’, zegt Christiaanse. ‘Als we de oneigenlijke parkeerders weten te weren, zijn er genoeg parkeerplaatsen. Daarom ligt een parkeerregulering voor de hand.’ Paard Een regulering betekent betaald parkeren en dus een lastenverzwaring voor de ondernemers. Christiaanse: ‘Je kunt ook maatregelen nemen om het autogebruik te beperken, dan vermijd je kosten. Veel mensen komen van dichtbij en het station ligt naast de deur. Ook kun je in plaats van op je eigen terrein op straat parkeren, tegen een schappelijk tarief. De vrijgekomen ruimte op het eigen terrein kun je dan gebruiken voor ondernemingsdoeleinden. Dat levert veel meer op dan het parkeren kost.’ Een hoge parkeerdruk is slecht voor de bereikbaarheid van de Spaanse Polder. Door de regulering daalt de parkeerdruk – van PenR en kantoren buiten het bedrijventerrein – met zo’n 275 auto’s, aldus cijfers van de gemeente Schiedam. De gratis parkeergelegenheid verder uitbreiden vindt Christiaanse het paard achter de wagen spannen. ‘Los van de kosten daarvan voor de gemeente, zou het ten koste gaan van de ruimte voor bedrijvigheid en economische ontwikkeling.’ Plannen Mocht na een paar jaar blijken dat de parkeercapaciteit te krap is, dan kan de gemeente Schiedam snel een collectieve parkeermogelijkheid realiseren, zo verzekert Cristiaanse. Na het laatste overleg met de klankbordgroep – een dwarsdoorsnede van het ondernemersbestand – worden alle ondernemers in het gebied op de hoogste gesteld van de plannen. ‘Let wel’, zegt Christiaanse, ‘Die plannen moeten daarna nog wel allemaal door het college en door de gemeenteraad worden goedgekeurd.’ Melkkoe? Ondernemers vrezen dat, als het betaald parkeren wordt ingevoerd, het tarief aanvankelijk misschien wel beperkt is, maar dat de prijzen al snel fors zullen worden verhoogd. Christiaanse: ‘Als er sprake is van betaald parkeren, wordt het zeker geen melkkoe. Het moet kostendekkend zijn. Bovendien staat de optie van een blauwe zone, waarbij je korte tijd gratis kunt parkeren, nog open. Dat ei is nog niet definitief gelegd.’ Ons probleem? Ondernemers zeggen: ‘Het probleem wordt veroorzaakt door de oneigenlijke parkeerders. Nu wordt het opeens ons probleem en moeten wij betaald parkeren.’ Christiaanse: ‘Het probleem is de beperkte openbare ruimte. Het parkeren reguleren betekent dat degene die het meest profijt heeft van de beschikbare parkeerplekken daarvoor ook het meest betaalt.’ Betaald parkeren werkt als een waterbed ‘Ik ben tegen betaald parkeren omdat er een goed alternatief is. Met een blauwe zone zouden we als ondernemers namelijk kunnen leven. Dan kun je door een parkeerkaart te gebruiken, regelen dat iemand niet langer dan twee uur op een bepaalde plek kan staan. Zo worden oneigenlijke parkeerders geweerd en kan ons bezoek doorgaans kosteloos parkeren. Maar deze oplossing houdt in dat de gemeente Schiedam moet handhaven en dat de inkomsten van bekeuringen naar het Rijk vloeien. Maar moet de ondernemer dan voor dat probleem betalen? Betaald parkeren is voor de meeste bedrijven een aanzienlijke lastenverzwaring. Bovendien: als je betaald parkeren in het Schiedamse deel invoert, werkt dat als een waterbed. De massa verplaatst zich; men parkeert even verderop waar het nog wel gratis is.’ Betaald parkeren? Grote onzin! ‘We willen toch nieuwe ondernemers aantrekken? Betaald parkeren betekent een lastenverzwaring voor ondernemers. Dat is een zwieperd de verkeerde kant op. Het is ook niet bewezen dat het nodig is. Ik heb voorgesteld om een aantal straten eenrichtingsverkeer te maken. Dan kun je gestoken parkeren en dus meer parkeerplaatsen creëren. Verder zijn er veel meer uitritten van bedrijven dan nodig. Daar zou je ook auto’s kunnen parkeren. Ook zijn er trottoirs van wel vier meter breed, waar bijna nooit iemand loopt. Als je die versmalt, levert dat ook behoorlijk wat parkeercapaciteit op. Betaald parkeren invoeren is grote onzin. Temeer omdat ik denk dat oneigenlijke parkeerders hun auto’s op plekken gaan zetten waar het nog wel gratis is. Verder twijfel ik aan de uitvoerbaarheid ervan. In een van onze panden is Tapwacht van Facilicom gevestigd. Zij hebben wel 25 servicewagentjes die er gemiddeld drie keer per dag eventjes parkeren. Moeten die dan telkens betalen? Hoe ga je zoiets handhaven? Op het moment ontbreekt elke vorm van handhaving in Schiedam. Kijk, als je maakindustrie wilt, betekent dat gewoon veel autoverkeer. Er is een groot verschil tussen een theoretische oplossing en de praktijk. En ik ben van de praktijk.’ ‘De handhaving is hier nul’ ‘Ik denk dat door de aangepaste beeldkwaliteitsstrategie het uiterlijk van ons bedrijventerrein zal verbeteren. In het plan zijn zo’n zeshonderd parkeerplaatsen opgenomen. Als we het ‘oneigenlijk’ parkeren uitbannen, zou dat aantal voorlopig genoeg moeten zijn. Het is natuurlijk logisch dat forensen en schoolpersoneel ervoor te kiezen om gratis bij ons voor de deur te parkeren. Het P&R-tarief bij het station is slechts 1,50 per dag, maar per jaar scheelt ze dat toch zo’n 300 euro. Als je parkeren gaat reguleren, moet er wel gehandhaafd worden. Op het moment is de handhaving hier nul. Er zijn veel autobedrijven die parkeerplaatsen gebruiken om hun handelswaar uit te stallen. Dat moet ook aangepakt worden. Bij Modelstaal werken dertien mensen, waarvan er vijf met de auto komen. Drie mensen parkeren op eigen terrein, twee op straat. Als er echt niets anders mogelijk is dan betaald parkeren, dan moet dat maar. Maar dan niet voor meer 1,50 per dag, analoog aan het P&R-tarief.’
Orga: Een hoge olieprijs en innovatieve kracht Aan de Strickledeweg in Schiedam ligt Orga. Een bedrijf dat navigatiesystemen en hightech licht-, geluid- en radarbakens ontwikkelt voor de olie & gas, petrochemische en windturbine-industrie. Begonnen in 1972 als servicebedrijf voor de offshore, groeide Orga in 40 jaar uit tot een internationale marktleider. Cors Dieterich, general business manager bij Orga, legt enthousiast uit wat het bedrijf nu precies doet: ‘We maken lichtbakens, geluidbakens zoals misthoorns en radarbakens voor olie & gasplatforms en windturbines op zee. Voor hoge obstakels op het land zoals de Euromast en windturbines maken we lichtbakens. Daarnaast produceren we navigatiesystemen voor helikopterlandingsplaatsen op zee. Het doel van deze systemen is te voorkomen dat schepen en vliegtuigen tegen een obstakel botsen met alle rampzalige gevolgen van dien. We leveren deze systemen wereldwijd aan grote oliemaatschappijen en windturbinefabrikanten\'. Wind mee Orga groeide in de laatste drie jaar van ongeveer 100 naar ruim 150 medewerkers en kocht een aanpalend terrein op voor verdere uitbreiding. Het bedrijf heeft kennelijk de wind mee. ‘Dat klopt’, zegt Dieterich,’ wij hebben baat bij de huidige hoge olieprijs. Veel grote olie- en gasvelden raken ‘leeg’ maar door de hoge olieprijs wordt het rendabel om de kleine veldjes in de buurt aan te boren. Dat betekent een toename van het aantal kleine productieplatforms en dus meer vraag naar onze producten. En omdat de prijs van elektriciteit meestijgt met de olieprijs, is het klimaat ook gunstig voor de aanleg van meer windturbine parken.’ Concurrentie Van concurrentie heeft het bedrijf weinig te vrezen. Dieterich: ‘Wereldwijd zijn er hooguit drie concurrenten waar we rekening mee moeten houden. Wij onderscheiden ons door het bieden van kwalitatief hoogwaardige totaaloplossingen. De klant betaalt iets meer bij aanschaf maar krijgt daar een systeem voor dat onder de meest extreme omstandigheden betrouwbaar is. En dat is lucratief want reparaties zijn vaak zeer kostbaar.’ Research & Development Kenmerkend voor Orga is de innovatieve kracht. ‘Wij hebben een grote R&D-afdeling van 18 fte en er is intern een goed samenspel tussen inkoop en ontwikkeling. Innoveren in deze tak van sport vergt forse investeringen, veel knowhow en een lange adem. Bijna niemand doet het. Wij wel en daarmee blijven we de concurrentie voor.’ Zo begon Orga in de jaren ’90 aan de ontwikkeling van een nieuw navigatiesysteem voor helikopterlandingsplaatsen op booren productieplatformen. Inmiddels is dit systeem de internationale norm. Ook bedacht Orga een product om de lichtbakens op windturbines in een windpark gelijktijdig te laten flitsen. En in het eigen lichtlab deed het bedrijf uitgebreid onderzoek naar de toepassing van led-licht in de producten.’ Bedrijfscultuur Een andere belangrijke factor die bijdraagt aan het succes van Orga is volgens Dieterich de bedrijfscultuur. ‘Mensen krijgen hier de ruimte om zich te ontwikkelen en blijven daardoor lang bij ons werken. Voor de opbouw van kennis en ervaring binnen het bedrijf is dat gunstig. Ook het management van Orga is een stabiele factor. Dat geeft veel vertrouwen en loyaliteit bij klanten en toeleveranciers voor langdurige samenwerkingsverbanden.’
Uitslag enquête over collectieve contracten Danny Houtman en Jurjen Verhage van Scoron hebben op verzoek van de Belangenvereniging Spaanse Polder een enquête uitgevoerd. De hoofdvraag was: hebben ondernemers er behoefte aan om gezamenlijk kostenbesparende contracten af te sluiten? De resultaten wijzen uit dat daarvoor zeker belangstelling is, met name op het gebied van het aanbieden van bedrijfsafval en het inkopen van beveiligingsmaatregelen. ‘Van de 438 adressen die we hadden geïnventariseerd, bleken er 93 niet actief’, vertelt Danny. ‘Dat wil zeggen dat het pand leeg staat of anti-kraak wordt bewoond. ‘Het aantal actieve ondernemingen hebben we daarom vastgesteld op 345. Van die ondernemingen bleek een behoorlijk aantal onder eenzelfde ondernemer te vallen en nog eens een aanzienlijk deel bleek niet over een e-mailadres te beschikken.’ Jurjen vult aan: ‘Er bleven uiteindelijk 130 benaderbare ondernemers over. Degenen die na twee weken de vragenlijst nog niet hadden ingevuld kregen elke week een herinneringsmailtje.’ Uiteindelijk hebben 79 ondernemers de vragenlijst ingevuld. ‘Dat lijkt misschien een bescheiden getal’, zegt Danny, ‘maar je moet je bedenken dat alle grote jongens – neem bijvoorbeeld Verstegen Specerijen en MOB, die samen tientallen panden bezitten en een groot oppervlak van de Spaanse Polder bestrijken – de vragenlijst hebben ingevuld. En die tellen mee als één bedrijf. We kunnen stellen dat de uitkomsten representatief zijn voor de gevestigde ondernemers.’ Interessant voor iedereen De vragen op de lijst gingen over verschillende onderwerpen. Op deze pagina’s tonen we daar een selectie uit. Het hoofddoel was om te kijken op welke gebieden ondernemers in de Spaanse Polder bereid zijn om collectieve contracten aan te gaan om zo te kunnen profiteren van schaalvoordelen. Een onderdeel van deze vraag was ook of er behoefte is aan invoering van een parkmanagement-constructie in de Spaanse Polder. ‘We hebben ondernemers gepeild op de onderwerpen vervoer, afval, veiligheid, energie, en digitale infrastructuur’, vertelt Danny. ‘We beseffen dat het voor een bedrijventerrein met zoveel diversiteit en bedrijfsomvang – met veel verschillende belangen – lastig is om contracten af te sluiten die interessant zijn voor iedereen. Voor de één is glasvezel een must terwijl de ander prima uit de voeten kan met een adsl-verbinding.’ Hoofdpunten Uit de resultaten blijkt dat 56 procent geïnteresseerd is in het collectief aanbieden van bedrijfsafval. 61 procent van de ondernemers vindt het gezamenlijk inkopen van beveiligingsmaatregelen een goed idee en net zoveel ondernemers zijn geïnteresseerd in een bundeling van de inkoop van energie en gas. Slechts zo’n tien tot vijftien procent daarvan ziet zo’n gezamenlijke inkoop in een parkmanagementconstructie zitten. De BVSP heeft het gezamenlijk regelen van beveiliging en van afvalcollectie als hoofdpunten aangemerkt. Danny: ‘Meteen na de zomer gaan we gesprekken voeren met bedrijven die een dergelijke dienst kunnen leveren.’ Scoron Scoron staat voor Stichting Centrum Ondernemers Rijnmond. Het bedrijf ondersteunt winkeliers en ondernemersverenigingen bijvoorbeeld bij het aanvragen van subsidies en bij de uitvoering van secretariële of administratieve werkzaamheden. Het bedrijf voert ook het secretariaat van de BVSP. Voor het onderzoek naar de behoefte aan een parkmanagementconstructie in de Spaanse Polder kende de provincie Zuid-Holland een Uitvoeringssubsidie Herstructurering Bedrijventerreinen (UHB-subsidie) toe. Uitkomsten: Diversiteit bedrijven: Industrie 29% Groothandel 17% Bouwnijverheid 9% Reparatiebedrijven 7% Zakelijke dienstverlening 7% Transport/logistiek 6% Horeca 3% Anders 22% 60% van de respondenten is lid van de BVSP 76% van de bedrijven heeft minder dan vijf medewerkers 47% vindt de representativiteit van de omgeving slecht of matig 36% vindt de ontsluiting van de Spaanse Polder door openbaar vervoer onvoldoende 58% vindt het onderhoud van de groenvoorziening onvoldoende 45% vindt de inbraakpreventie onvoldoende JA NEE Interesse in collectief aangestuurd vervoer? 20% 80% Collectief aanbieden van bedrijfsafval 56% 44% Gezamelijk beveiligingsmaatregelen inkopen 61% 38% Collectief inkopen energie? 61% 33% Collectief contract bij een internetprovider 53% 47%
In 2008 namen Klaas Jan Soeteman en Edwin Broers, twee collega’s bij de Röntgen Technische Dienst, de Verenfabriek Roveron in de Graafstroomstraat over van de voormalige eigenaar. Bedrijf: Verenfabriek Roveron BV Adres: Graafstroomstraat 15 Eigenaars: Klaas Jan Soeteman en Edwin Broers Werkzaamheden: Productie van allerlei soorten veren Medewerkers: 8 productiemedewerkers en 1 magazijnmedewerker Website: www.roveron.nl Hoe kwam dat zo? Klaas Jan: Edwin en ik waren bevriend en wilden allebei al een tijdje iets anders gaan doen. Mijn droom was een eigen zaak in Rotterdam, het liefst in de metaalindustrie. Toen ik via via hoorde dat de eigenaar van Roveron zijn fabriek wilde verkopen, was ik meteen geïnteresseerd. Ik vroeg Edwin of hij mee wilde doen en hij hoefde er niet lang over na te denken. Wat maken jullie hier? We maken alle typen veren van draad en plaat voor zeer uiteenlopende industrieën. Veren kom je in bijna alle apparaten en machines tegen, van scheepsbouw, voedingsmiddelenindustrie en medische sector tot de juweliersbranche en in de kunst. Je kan het zo gek niet bedenken. We hebben bijvoorbeeld de metalen frietzakhouders voor Bram Ladage gemaakt. En meer recent de inschuifbare speer, waarmee wordt ingestoken op een ijsbeer in de film Nova Zembla. Veren maken is echt vakwerk, dat vaak nog handmatig wordt gedaan. Was het een goede beslissing om de verenfabriek over te nemen? In onze eerste maanden sloeg de crisis toe. We dachten toen wel even: waar zijn we aan begonnen? We hebben toen veel energie in de externe promotie van het bedrijf gestopt en een goede website opgezet. Dat wierp vanaf 2010 vruchten af en in 2011 draaide de fabriek het beste jaar ooit. Dus ja, het is goed uitgepakt. Een resultaat om trots op te zijn... Zeker, maar het gaat niet alleen om de omzet. We zijn vooral trots op het mooie bedrijf dat we hier hebben. We zijn samen sterker uit de crisis gekomen dan we erin gingen. Het teamgevoel is de laatste drie jaar gegroeid. Medewerkers gaan prettiger met elkaar om dan vroeger. Ze stappen gemakkelijk het bedrijfskantoor binnen, ook met privévragen. Er is geen drempel of afstand, dat vinden we heel belangrijk. Wat vinden jullie van de Spaanse Polder? Prima plek. De bereikbaarheid is super en je hebt hier alles in de buurt. We maken veel gebruik van de pakketdienst GLS en iedere vrijdag bestellen we broodjes bij lunchroom Stricklede. Met een aantal bedrijven in de Spaanse Polder doen we aan ruilhandel. Zoals met de firma Automator hier om de hoek, waar we regelmatig partijen veren chemisch laten zwarten, en met metaalbewerkingsbedrijf Constructa. Maar behalve het uitwisselen van werk zien we nog veel meer mogelijkheden voor samenwerking met medeondernemers. Denk bijvoorbeeld aan de gezamenlijke inkoop van juridisch advies, energie of arbodiensten. De uitstraling van het bedrijventerrein laat soms wel te wensen over, maar dat is dan ook het enige minpuntje.
Wat er allemaal kan of mag op een eigen terrein of eigen weg is geregeld onderwerp van discussie tussen ondernemers en handhavers. In dit artikel geven we praktische antwoorden op veelgestelde vragen. Op mijn terrein, tussen de gevel van mijn bedrijf en de weg, heb ik een aantal parkeerhavens zonder afrastering. Er staan bordjes bij met mijn bedrijfsnaam. Toch parkeren er geregeld mensen die ergens anders moeten wezen. Mag dat? Ja, dat mag. Omdat het terrein een ‘open’ verbinding heeft met het openbare gebied, vallen deze parkeerhavens onder de openbare weg. Hoe kan ik voorkómen dat anderen daar parkeren? Door een deugdelijk hekwerk om de parkeerhavens heen te zetten bijvoorbeeld (waarvoor overigens een vergunning nodig is). Als het terrein maar duidelijk afgesloten is van het openbare gebied. In een dergelijk geval beslist de eigenaar wie er wel of geen toegang heeft op zijn terrein. Is een slagboom of een ketting niet genoeg? Nee. De gemeente Rotterdam heeft in een Algemene Plaatselijke Verordening bepaald dat een weg afgezet met een alleen ketting of met alleen een slagboom geen beperking of belemmering vormt omdat je er zonder al te veel moeite onderdoor, overheen of langs kunt. De weg is dan dus nog steeds toegankelijk en valt wettelijk onder de openbare weg. Maakt het dan niet uit wie de eigenaar van de weg of de grond is? Nee, een deugdelijke afsluiting bepaalt of een terrein onder de ‘openbare weg’ valt. Maar let op: als u een solide hekwerk plaatst maar dat hek staat de hele dag open, dan is de weg of het terrein nog steeds zonder moeite toegankelijk en valt het nog steeds onder openbare weg. Stel ik moet even een container kwijt. Ik zet die tijdelijk op die parkeerhavens zonder afrastering. Dat is mijn eigen terrein, dus dat mag dan toch? Nee, dat mag niet. Het terrein is niet afgesloten, dus openbaar toegankelijk, dus hoort het bij de openbare weg. En daar mag u niet zonder vergunning een container plaatsen. Heeft het zin een bordje ‘eigen weg’ op te hangen? Wanneer een terrein niet is afgesloten en er staat alleen een bordje ‘eigen weg’, houdt dit enkel en alleen in dat de eigenaar of huurder aan wie de grond is uitgegeven verantwoordelijk is voor het onderhoud van dit weggedeelte. Mag ik op mijn eigen weg zelf paaltjes, verkeersborden of verkeerstekens op het wegdek aanbrengen? Alleen na overleg en met toestemming van de gemeente, de juridisch wegbeheerder. Die moet hiervan namelijk een verkeersbesluit opstellen. De gemeenteraad moet het besluit goedkeuren en vervolgens publiceren om derden de kans te geven om tegen deze voorgenomen verkeersmaatregel bezwaar aan te tekenen. Wie behoefte heeft aan meer informatie over dit onderwerp kan de Wegenwet en Wegenverkeerswet 1994 er op naslaan of een mailtje sturen naar Ruud van den Langenberg, milieucontroleur van de afdeling Milieuhandhaving van de gemeente Rotterdam: r.vandenlangenberg@rotterdam.nl.